Elke maand vragen we een ondernemende vrouw naar haar tien belangrijkste levenslessen. Deze maand is het de beurt aan Karijn Bonne, hoofd onderzoek & ontwikkeling op Arteveldehogeschool en mede-oprichter van #SheDIDIT.

1. Verwacht het onverwachte

Hoewel ik altijd heel duidelijk wist wat ik zou studeren en een specifieke carrière voor ogen had, is het anders uitgedraaid. Toch zit ik vandaag heel erg op mijn plaats en heb ik het gevoel dat zowel de omgeving als de job mij heel erg liggen. Ik heb al heel wat mooie dingen mogen doen en veel mensen mogen ontmoeten. Zo kwam ook #SheDIDIT, het eerste Belgisch platform voor ambitieuze meisjes en ondernemende vrouwen met diverse culturele achtergronden, op mijn pad. Elke coaching, elk netwerkevent, elk verhaal dat gedeeld wordt van vrouwelijke ondernemers met diverse culturele roots is er eentje om te ontdekken en van te leren.

2. Zeg “ja”

Ik zeg heel vaak “ja” op nieuwe uitdagingen, ook al weet ik op dat moment nog niet hoe ik het zal doen en of ik dat wel zal kunnen. Pipi Langkous-gewijs “Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan” ga ik er gewoon voor. Doctoreren, een nieuwe functie uitvinden in opdracht van een minister, op de radio en tv komen, voor een groot publiek presenteren, zelfs een boek schrijven voor #SheDIDIT. Ik had geen idee waar ik zou landen en hoe het eruit zou zien maar ik heb ongelofelijk genoten van het proces en het werken naar een eindresultaat.

3. Ontdek met open blik

Reizen en uit je eigen comfortzone treden zet je eigen ideeën en handelen in perspectief: waarom doen wij de dingen al generaties lang op zo’n manier en niet anders? Ik heb een hekel aan de kerktorenmentaliteit en kleingeestige mensen. Een open blik op de wereld en anderen leert je zoveel. Vandaag is onze maatschappij zo divers dat we niet meer hoeven te reizen om andere impressies op te doen. Hoe pakken ze dingen aan in andere culturen en wat kun je hieruit leren om je eigen dingen te verbeteren, vind ik enorm inspirerend.

4. Lees, lees, lees

Ik was een echte boekenverslinder. Vandaag ontbreek het me soms aan tijd en ik geef eerlijk toe dat Netflix ook roet in het eten gooit. Ik spaar boeken op voor tijdens een rustig weekend of een vakantie. Mijn ultieme me-time momentje is met een boek in de tuinzetel zitten, met de zon op mijn snoet. Ik kan helemaal opgaan in een verhaal, het liefst over de tweede wereldoorlog of familieverhalen uit andere culturen. De laatste jaren lees ik ook steeds meer non-fictie, om te leren en te groeien. Daarvoor probeer ik probeer echt tijd vrij te maken: om te lezen en om na te denken wat ik eruit haal voor mezelf en mijn job.

5. Ken jezelf

Doe waar je goed in bent en laat je omringen door mensen die goed zijn in andere dingen. Doen waar je goed in bent, levert minder frustratie en meer werkvreugde op. Uiteraard zijn er altijd taken die nu eenmaal part of the job zijn en je minder leuk of aangenaam vindt. Hoe ouder je wordt, hoe beter je jezelf leert kennen merk ik. Dat lijkt logisch, maar ik kijk met enige jaloezie hoe jongeren vandaag begeleid worden in hun zoektocht naar eigen talent. Ze zijn zich heel hard bewust van wat ze willen en wat niet en leven daar ook naar. Ze wijken af van het klassieke pad en doen waar ze zin in hebben, combineren soms verschillende passies of jobs. Zo zie ik heel wat jongeren hun passie omzetten in een onderneming. Alles is mogelijk voor hen zolang ze het maar graag doen en ermee purpose geven aan hun leven. Zo staan er verschillende voorbeelden van jonge ondernemers in het #(S)HeDIDIT boek.

6. Leer loslaten

Ik ben een controlefreak, maar ik heb geleerd om mij enkel nog druk te maken over die dingen die in mijn controle liggen. Een bus die in de file staat, zal echt niet sneller gaan rijden omdat ik in mijn hoofd zit te stressen of ik de trein nog wel zal halen. Delegeren en loslaten is moeilijk. Ik heb moeten leren vertrouwen dat mijn team of collega’s het werk zullen doen. Ik kan het niet laten om af en toe toch eens te vragen hoever het staat en die drukke agenda doe ik mezelf soms aan omdat ik overal wil bijzijn. Het is nog work in progress, dat loslaten.

7. Wees een voorbeeld

Wees een voorbeeld voor je kinderen, collega’s, vriendinnen. Zoals ik opkijk naar bepaalde mensen, kijkt er misschien ook iemand naar mij op? Ik vind het belangrijk altijd het beste van jezelf te geven en hiermee anderen te inspireren. Uit het #SheDIDIT-onderzoek bij jonge meisjes kwam het gebrek aan voorbeelden van ondernemende vrouwen met diverse roots duidelijk naar voor. Tegelijkertijd was het voor meisjes een reden om zelf te gaan ondernemen. Zij willen op hun beurt tonen aan jongere zussen en andere meisjes dat je wel degelijk kan ondernemen als vrouw met migratieroots. Dat vind ik een mooie motivatie.

8. Leer uit je fouten

Ik was en ben nog steeds bang om te falen. Ik moet eerlijk toegeven dat ik weinig tegenslag heb gekend. Wanneer het dan toeslaat, lijkt het op het eerste zicht onmogelijk te overkomen. Achteraf bekeken zijn dit de beste leermomenten. Onlangs kwam ik deze quote tegen van Nelson Mandela: ‘I never lose, I either learn or win’. Sindsdien probeer ik hiervan mijn slogan te maken en vooral ook door te geven aan mijn kinderen. Fouten maken is oké zolang we bijsturen en er iets van opsteken. Bij ondernemers is dit bijna een evidentie. Weinigen lopen een feilloos parcours maar zetten door en geven niet meteen op. Toch passen we Mandela’s visie op falen nog te weinig toe in Vlaanderen. Ondanks de vele inspanningen om over falen te spreken en ervaringen te delen, hebben we nog een grote weg te gaan vind ik. Een cruciale weg voor onze kinderen die goed op weg zijn om perfectionisten in het kwadraat te worden.

9. Wees niet te hard voor jezelf

Ik ben heel kritisch, vooral voor mezelf. Na een presentatie speel ik die terug af in mijn hoofd en ga ik op zoek naar verbeterpunten. Indien ik mezelf geen 9 op 10 scoor, kan ik heel erg kwaad zijn. Jammer genoeg merk ik dat mijn kinderen daarvan iets meehebben, de een iets meer dan de ander. Onlangs volgde ik een webinar over perfectionisme en daar kwam de harde boodschap dat je er niet van af kunt. Uiteraard bestaan er handvaten en tips om er mee te leven. En dat leven gaat ook gewoon door zonder dat alles altijd tip top in orde is zeg ik mezelf, maar toch is dit een heel moeilijk leerproces. Ik heb het niet zo voor nonchalante mensen maar stiekem ben ik jaloers hoe zij met heel wat minder stress door het leven gaan.

10. Intrapreneurship is ook ondernemen

Al kom ik niet uit een ondernemersnest, toch ben ik er enorm door geboeid en kan ik heel erg opkijken naar ondernemers. Ik bewonder hun doorzettingsvermogen, lef, vertrouwen in hun business, het risico dat ze durven nemen. Behalve dat laatste, ben ik er ondertussen van overtuigd dat je evenveel kan ondernemen binnen een organisatie als erbuiten. Ben je een intrapreneur? Ga dan op zoek naar die organisatie waar je de ruimte en het vertrouwen krijgt om nieuwe dingen te realiseren. Ik heb die gevonden. (lacht)

#SheDIDIT is het eerste Belgisch platform voor ambitieuze meisjes en ondernemende vrouwen met diverse culturele achtergronden. Je vind alle info terug op hun website!

Beeld: Lien Bonne